Art-Kalendarz #MK. 12 sierpnia, czyli William Blake - geniusz Ciemnej Strony Mocy.

Thomas Phillips "Portret Williama Blake", 1807

Wielka, chociaż mroczna osobowość, która do dziś wpływa na wielu twórców. Jako siedmiolatek miał pierwszą wizję spotkania z Bogiem i od tego czasu, konsekwentnie tworzył własny, mistyczny świat. Nie dbał o pieniądze. Umarł w biedzie i pochowano go bezimiennie w zbiorowym grobie. William Blake, 12 sierpnia obchodzimy Jego urodziny.

Blake żył w XVIII wieku w Anglii. Był nie tylko malarzem, ale tworzył też poezje, grafiki i działał jako drukarz. Uważa się go dzisiaj za prekursora romantyzmu.

Od Jarmuscha do Tokarczuk - wszędzie Blake!

Skoro wspomniałem o "wpływaniu na", to warto te wpływy wymienić. Dzieła Blake'a były inspiracją dla:

• teorii filozoficznych Fryderyka Nietschego i psychoanalizy Sigmunda Freuda. 
• Blake i jego sztuka pojawiają się w filmach: "Truposz" Jima Jarmusha, "Czerwonym smoku" Thomasa Harrisa, oskarowych "Rydwanach ognia" Hugha Hudsona, "Samotności długodystansowca" Tony'ego Richardsona. 
• Nazwa grupy The Doors została wzięta z jego aforyzmu, 
• wokalista Iron Maiden, Bruce Dickinson, nagrał solowy album "The Chemical Wedding", 
• inspirowany twórczością Blake’a. Jest też polski wątek - cytatem z Blake’a jest tytuł książki Olgi Tokarczuk "Prowadź swój pług przez kości umarłych" oraz - tym samym - dla opartego na watkach z powieści filmu "Pokot" Agnieszki Holland.

W tym kontekście aż dziw bierze, że dopiero w II połowie XX wieku jego bezimienny grób opatrzono nagrobkiem. Nikt nie jest prorokiem we własnym kraju...

〰〰〰
Lubisz Art-Kalendarz Mocnej Kultury? 

Poczytaj, jaka data wiąże się z życiem "ostatniego Mistrza Wenecji" - 

Giovanniego Battisty Tiepolo

〰〰〰

Blake urodził się w Londynie w niezbyt zamożnej rodzinie pończosznika. Mając siedem lat miał wizję Boga i aniołów, stukających w jego okno. To było pierwsze z dziesiątków jego objawień religijnych, które potrwają do śmierci. 

Syn pończosznika buntuje się w Akademii

Gdy miał 10 lat rodzice zauważyli, że ładnie rysuje i posłali go do szkoły rysunku. Szybko trafił też do Akademii Królewskiej i szybko zbuntował się przeciwko klasycznym formom nauczania rektora sir Joshuy Reynoldsa. Wolał fascynować się Dürerem, Michałem Aniołem i Rafaelem. 

Potem powstały wielkie teorie religijno-filozoficzne Blake'a (których nie będę próbował tu opisywać, bo poświęcono im tysiące mądrych książek, a w Art-Kalendarzu z zasady, podaję tylko krótkie informacje). To na nich artysta oparł całą swoją twórczość. Głosił w nich potęgę wyobraźni i odczuć, stawiając je ponad Rozumem i światem rzeczywistym. 

Zdecydowanie czcił też Sztukę, która jego zdaniem góruje nad Nauką, czemu dał wyraz w tym cytacie: 

"Sztuka jest Drzewem Żywota, Nauka jest Drzewem Śmierci"

Jego dzieła pełne są szalonych wizji religijnych. Dobro i Zło uznawał za dwa przeciwieństwa, niezbędne dla ludzkiej egzystencji. Stworzył własnych bogów Urizena, Tharmasa, Luvaha i Urthona, choć czerpał też z Biblii*. Fascynował się szwedzkim mistykiem Emanuelem Swedenborgiem i mistykiem z niemieckiego Görlitz (dziś jego dom znajduje się po polskiej stronie w Zgorzelcu) Jakubem Böhme.

Sławę przyniosły mu grafiki do Księgi Hioba. Ilustracje te wzbudziły podziw i bywają do dziś porównywane do malowideł Rembrandta. Tworzył głównie w technikach graficznych, swoje grafiki kolorował akwarelami.

Wróg konwenansów

Od początku był też wrogiem konwenansów swej epoki. Wbrew konwenansom ożenił się z ubogą analfabetką, Catherine Boucher. Uczył ją pisać i czytać, a nawet tworzyć ryciny. Ona odpłaciła mu prawdziwą miłością i pomocą w tworzeniu jego dzieł. Choć bezdzietni, pozostali kochającą się parą do śmierci.

Czy był słynny i podziwiany przez współczesnych? Otóż nie i przez całe życie zarabiał na chleb jako grawer. Nigdy nie dbał o to, by sprzedawać swoje dzieła z porządnym zyskiem, zapewne dlatego umarł jako człowiek ubogi, a pochowano go w nieoznakowanym grobie...

12 sierpnia mija rocznica śmierci Williama Blake'a (urodził się 28 listopada 1757, zmarł w 1827 roku).

〰〰〰

* Tu mam pewien, osobisty problem. Jestem raczej przeciwnikiem bezrefleksyjnego zachwycania się obecnością Zła  i "Złego Mroku" w czyjejś sztuce. U Blake'a jest go, jak dla mnie, zbyt dużo. A dlaczego nie lubię? Bo w ogóle nie lubię Zła i chciałbym, aby było go jak najmniej na świecie. Ale to już inna historia.

〰〰〰

W Art-Kalendarzu Mocnej Kultury piszę krótko. Możesz tu sprawdzić, jaki Mistrz czy Mistrzyni urodzili się w tym samym dniu co Ty. Popatrz na ich twórczość i zastanów się - a może coś was łączy, w tym skomplikowanym i chaotycznym świecie? Może przez to staną się Tobie bliżsi, a ich sztuka zainspiruje coś, w twoim życiu.

Tak po prostu  :)

〰〰〰

A poniżej kilka dzieła Williama Blake'a. Miłego oglądania! 

Thomas Phillips "Portret Williama Blake'a", 1807, 
National Portrait Gallery, Waszyngton D.C., USA

William Blake "Izaak Newton", około 1804-1805, Tate Britain

William Blake "Urizen stwarzający świat", akwaforta kolorowana akwarelą. 1794,British Museum w Londynie.

William Blake "The Night of Enitharmon's Joy", (nazywana "The Triple Hecate" lub "Hecate", 1795, Tate Gallery, Londyn

William Blake, "Behemot i Lewiatan", grafika, Morgan Library and Museum

William Blake "Numerem Bestii jest 666", akwaforta kolorowana akwarelą  z serii "The Great Red Dragon", 1805, Philadelphia Rosenbach Museum and Library

William Blake "Wielki, czerwony smok a Kobieta odziana w Słońce", akwaforta kolorowana akwarelą z serii "The Great Red Dragon", 1805-1810, Brooklyn Museum