wtorek, 29 grudnia 2015

28 grudnia: Władimir Tatlin. Człowiek, który chciał przyćmić Wieżę Eiffela.

Tatlin The Fish Monger (1911)
Każdy ma "swojego Tatlina". No bo to, radziecki lub jak inni wolą sowiecki, albo też rosyjski, czy może ukraiński - malarz, rzeźbiarz, architekt, projektant mody i konstruktor. 

Wraz z Kazimierzem Malewiczem, współtwórca ruchu awangardy radzieckiej, w świeżo narodzonej po-rewolucyjnej ZSRR. Do chwili gdy morderca Stalin nie ukręcił łba także sztuce, było
to jedno z najnowocześniejszych zjawisk sztuki światowej. Świat uznał Tatlina za lidera konstruktywizmu. Oczywiście, jak to u artystów, sam siebie za konstruktywistę nie uważał.

Urodził się w ukraińskim Charkowie, jako syn kolejowego inżyniera, który jednocześnie był poetą. Trudno dziś jednoznacznie ustalić, czy uważał się za Ukraińca czy Rosjanina, wiadomo jednak, że nauczył się znakomicie grac na instrumencie bardów ukraińskich stepów - bandurze.

Twórczość artystyczną rozpoczął maksymalnie klasycznie - od malowania w Moskwie ikon (a dokładniej, zgodnie z duchem tej sztuki "pisania ikon"). Kto mógł się spodziewać, że w krótkim czasie stanie się jednym z największych "rewolucjonistów sztuki"

Potem wpadł w "łapy" awangardzistów, a spotkanie z Picassem w Paryżu ostatecznie pogrążyło go w odmętach nowoczesności. Władimir szybko uznał że sztuka powinna służyć ideom wielkiej Rewolucji Rosyjskiej i oddawać dynamikę rozwoju nowego, XX wieku.

Jego nazwisko stało się powszechnie znane, gdy przedstawił w 1919 projekt monumentalnego Pomnika Trzeciej Międzynarodówki, zwanego Wieża Tatlina. Gigantyczna konstrukcja ze stali, żelaza i szkła miała przyćmić Wieżę Eiffel'a. Sięgając 400 metrów wysokości, miała kryć w środku trzy gigantyczne "bębny", obracające się w różnych kierunakch i w różnym tempie. Co oczywiste, w sowieckiej Rosji w 1919 roku, nie było ani środków, ani sił by takiego giganta postawić i Wieża Tatlina pozostała na wieki na papierze.
 
Koło trzydziestki stworzył ideę "kultury materiałów", w której czcił potęgę naturalnych materiałów: stali, szkła i drewna. jego znakiem firmowym" stały się tzw "Reliefy narożne", nazwane ze względu na sposób zawieszenia ich w rogach sal wystawowych. Co ważne dla jego sztuki - Reliefy łączyły w sobie cechy malarstwa, rzeźby i architektury.

Był wszechstronny, jak całe pokolenie wielkich talentów pierwszych lat Rosji Sowieckiej. Nie tylko malował, projektował budynki, ale także projektował modę. Jego ubrania można obejrzeć w Galerii Trietiakowskiej w Moskwie. W Leningradzie (dziś St. Petersburg) zaprojektował "Letatlin" – latającą maszynę poruszaną siłą mięśni. Po roku 1935 poświęcił się scenografii. 

Stalin oszczędził go w czasie Wielkiej Czystki, ale w 1940 roku zakazał wystawiania swej sztuki w ZSRR. Wot, sabacza wdzięczność.
 
28 grudnia obchodzimy rocznicę  odejścia Władimira Jewgrafowicza Tatlina (zm. 31 maja 1953).


Wieża Tatlina, projekt , Moskwa 1919
"Letatlin", samolot poruszany siła mięśni

Wieża Tatlina, projekt, Centre Pompidou

Tatlin - Akt

Tatlin-State Tretyakov Gallery, Moscow, Russian Federation (costumes of 1923-24)

Władimir Tatlin, portret

Władimir Tatlin - obraz suprematystyczny

tatlin-State Tretyakov Gallery, Moscow, Russian Federation (costumes of 1923-24)

Tatlin - Marynarz

Tatlin - A Life for the Tsar


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz