19 listopada: James Ensor - malarz nocnych koszmarów

JAMES ENSOR, Skeletons Fighting Over a Pickled Herring, 1891,

Był zafascynowany maską i jej metafizycznym znaczeniem. Niektórzy mówią o nim "malarz koszmarów nocnych". I pomyśleć, że początkiem wszystkiego był dla Jamesa sklepik jego mamy...


Urodził się w belgijskiej Ostendzie w rodzinie emigrantów z Anglii. Uważany jest za prekursora ekspresjonizmu. Malował obrazy pełne głębokiej psychologicznej wymowy, analizujące istotę człowieczeństwa. Główną rolę jego sztuce grały maski. Fascynacja maskami narodziła się w sklepiku z upominkami prowadzonym przez jego matkę. Sprzedawała tam chińskie i weneckie maski karnawałowe. Jak to wpłynęło na małego James'ka wystarczy spojrzeć...

A przecież był - wbrew przypominającej horrory tematyce obrazów - raczej domatorem. Z wyjątkiem trzech lat studiów (1877–80) w Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli, całe życie spędził w swoim rodzinnym mieście, Ostendzie.

Zaczynał niepozornie, malując pejzaże, wnętrza, martwe natury i zwykłe portrety. Zajmował się również grafiką – tworzył akwaforty i litografie.

Twórca miał epizod impresjonistyczny, potem współtworzył surrealistyczną Groupe des Vingt, by ostatecznie skoncentrować się na nieco przerażającym, wystylizowanym na nocne koszmary, ekspresjonizmie. Styl ten ukształtował się około 1885 roku, gdy Ensor miał 25 lat. W jego obrazach elementy symboliczne i fantastyczne (widma, maski karnawałowe i szkielety) mieszały się ze sobą jak w średniowiecznym "Tańcu śmierci" ("danse macabre").

Mimo tego, że miał duży dystans do swojej sztuki (wiele jego dzieł ma charakter satyryczny), jego dzieło zostało odrzucone przez odbiorców, decydentów oraz współczesnych mu krytyków. W ostatnich latach życia dzieła Ensora pokazywano tak rzadko, że na salonach poszła plotka, iż umarł...

Dzisiaj obchodzimy rocznicę śmierci (1949) Jamesa Sydney'a Ensora (ur. 13 kwietnia 1860)

Art-Kalendarz Mocnej Kultury to codzienna dawka sztuki dla każdego. Nie piszemy rozbudowanych biogramów, bo takie znajdziecie na dziesiątkach stron. Dajemy Wam tylko esencję osobowości twórcy. Jeżeli Was zaciekawimy, pewnie poszukacie więcej  :)

James Ensor - selfportrait

James Ensor - Ensor with the masks 1899

James Ensor - Mortetlesmasques Deathandmasks

James Ensor - Musiciens terribles 1891

James Ensor Pierrot and Squelettes 1905

James Ensor- Masques regardant une tortue

James Ensor - Intrigue 1890

James Ensor- The Rower, 1883

James Ensor - The Drunkards

James Ensor - The bad doctors