19 stycznia: Paul Cezanne - "Ojciec nowoczesnego malarstwa"

Paul Cézanne. "Wielkie kapiące się". 1900-1905

Najgorszy pomysł dla bloggera? Spróbować opisać znaczenie sztuki Leonarda, Rembrandta lub Paula Cezanne. Niektórzy się zdziwią. "Ok, tych pierwszych znamy, ale ten trzeci"? Faktycznie, w naszej "codziennej" wiedzy o sztuce, nie funkcjonuje postać Paula Cezanne. Tymczasem bez niego nie byłoby połowy malarstwa nowoczesnego!

"Ojciec nowoczesnego malarstwa"

Dlaczego historia sztuki uznaje go za "ojca nowoczesnego malarstwa"? Bo jako pierwszy tak znakomicie połączył malowanie "z natury", własne emocje i elementy abstrakcji jako techniki twórczej.

Nazwiska artystów zafascynowanych Cezanne'm budzą szacunek: Henri Matisse, Pablo Picasso. Obrazy Cezanne'a stały się zresztą podstawa dla kubizmu. Wnikliwie podglądali go Paul Gauguin i prowansalski "sąsiad" - Vincent van Gogh.

Trudno uwierzyć, że przez blisko 60 lat życia i malowania, był praktycznie nieznany. Dopiero na 10 lat przed śmiercią wybuchła "moda na Cezanne'a", a gdy odchodził, był już ikoną nowej sztuki...

Miał być bankowcem

Urodził się i zmarł w pięknym mieście w sercu Prowansji, Aix-en-Provence. Ojciec chciał, by Paul został prawnikiem oraz poprowadził rodzinny interes - mały bank. Paulowi szybko jednak zbrzydło liczenie banknotów i ruszył na studia artystyczne.

Jako młodziak zakumplował się z niejakim Emilem Zolą. Tak, tym samym Zolą, który został potem gigantem literatury światowej. Podczas studiów w Paryżu to u Zoli, Paul miał na prawdę niezłą "metę" (niestety, po kilku dekadach Zola napisał książkę po której ich znajomość została na zawsze zakończona).

Pierwsze jego obrazy były nasycone mrokiem i "złą mocą". Nosiły tak sympatyczne nazwy jak "Dom człowieka który się powiesił" i chyba nie powinno dziwić, że nie zostały dobrze przyjęte. Mimo tego udało mu się w 1874 roku wystawić obrazy na Salonie Odrzuconych - w mateczniku impresjonizmu. Wtedy to zakończył się "okres mroku" i zaczął "okres impresjonistyczny". Wzorami dla młodego Paula byli ówcześnie Edouard Manet i Camille Pisarro. W pewnym momencie odbył jednak swoją ostatnią, ale najważniejsza podróż zycia.

Powrót do Aix

Obrazy - mimo modnej, impresjonistycznej formuły - nadal się nie sprzedawały i Paul musiał wrócić do rodzinnego Aix. To zaowocowało zupełnym odcięciem od "towarzystwa". Zapomniano o nim. 

A tymczasem on tworzył i rodził się jego wielki styl, oparty na malowaniu z natury, pełnym gry światła i eksperymentów z kolorem. To w tamtym czasie rodził się "Cezanne - mag sztuki".

Wielką osobowością targały wielkie emocje. Mnóstwa obrazów nie dokończył, wiele zniszczył ze złości. W 1895 dobiegającego sześćdziesiątki malarza "odkrył" jeden z paryskich marszandów. Wystawa otworzyła okres "cezannomanii"...

Dziś uznajemy go za jednego z arcymistrzów. Ale czy jemu jeszcze na tym zależy...?

19 stycznia 1839 urodził się Paul Cézanne (zm. 22 października 1906)

At-Kalendarz Mocnej Kultury 

©℗

Paul Cézanne. Self-portrait (Portrait de l'artiste par lui-même). c.1880-81

Paul Cezanne -  La lecture de Paul Alexis chez Zola (1870

Paul Cezanne -  La neige à l'Estaque (1871

Paul Cezanne - Achille Emperaire peintre (1868

Paul Cezanne - Hortense Fiquet dans un fauteuil rouge (1878

Paul Cezanne - Maison Maria with a View of Château Noir

Paul Cezanne - The Hanged Man's House 1873

Paul Cezanne L'après-midi à Naples. Le punch au rhum (1877

Paul Cézanne. bathers c. 1890-91

Paul Cézanne. Pine Tree near Aix. 1890s

Paul Cézanne. Self-Portrait. c.1873-1876

Paul Cézanne. Still Life Apples, Bottle and Chairback 1902-06

Paul Cézanne. Still Life. c.1890

Paul Cézanne. The Great Pine (1896)

Paul Cézanne. Three Bathers. c.1875-77